قدس آنلاین-گروه استان ها-بابک رحیمیان:  وجود ۱۵۶ امامزاده در استان زنجان‌  و ۱۳۳ بقعه متبرکه  ظرفیت مناسبی برای جذب گردشگران فراهم کرده است.

شهر زنجان در کنار سایر فرصت های گردشگری در زمینه گردشگری مذهبی نیز دارای جایگاه ویژه ای است که با وجود حسینیه و زینبیه اعظم این امر روند روبه رشدی دارد.

استان زنجان امامزاده‌ها و بقاع متبرکه بسیاری دارد که دارای بسترها و جاذبه های ایجاد زمینه برای توسعه گردشگری مذهی در استان است به گونه ای که طی سالهای اخیر توجه ویژه به این بحث شده تا در فصول مختلف سال بخصوص در بهار فاطمی پذیرای مشتاقان و مسافران نوروزی باشد.

قید ارنبی (ع)پیامبری در دیار شیخ اشراق

قیدار که بنا به روایت گوناگون قبر حضرت قیدار نبی(ع)، از سلسله جلیله و اجداد حضرت رسول اکرم (ص) است سلامان بن ثبت بن حمل بن قیداربن اسماعیل بن ابراهیم (ع) است که بیست و پنجمین جد پیامبر اسلام بوده است چنانچه اشاره شد قبر حضرت قیدار (ع) که از اصلاب شامخ و ارحام مطهر است، با عنایت به اسناد ومدارک موجود پیشینه تاریخی این بنا بسیار روشن است نخستین و قدیمی ترین سند متعلق به سال ۷۱۹ هجری قمری است و در  اطراف بقعه حجرات فراوانی قرار دارد.

مسجد جامع قیدار

این مسجد تاریخی مربوط به دوره قاجاریه در دوران سلطنت ناصرالدین شاه بدستور جهانشاه خان امیرافشار ساخته شده است که امروزه محل اجتماع و برگزاری نماز عبادی سیاسی جمعه است.

آستانه امامزاده سید ابراهیم (ع) زنجان یکی از بقاع متبرکه‌ای است که جلوه متمایزی به شهر بخشیده و در مرکز شهر زنجان خودنمایی می‌کند.

به علت تمرکز امکانات اقامتی، پذیرایی و زیربنایی استان در این شهر و همچنین وجود مجموعه آثار با ارزش تاریخی در زنجان توقف بیشتری در ویژگی‌های آثار تاریخی این شهر می‌شود بقعه امامزاده سید ابراهیم (ع) یکی از بقاع معتبر شهر زنجان است که در مرکز شهر زنجان واقع شده است.

این امامزاده یکی از امامزاده‌های معروف استان زنجان است که جلوه متمایزی به شهر بخشیده و در مرکز شهر زنجان خودنمایی می‌کند.

امامزاده سید ابراهیم (ع) زنجان سالانه پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است و در طول سال نیز مردم پایتخت شور و شعور حسینی با حضور در این مکان مذهبی از برنامه‌های مختلف آن بهره‌مند شده و در این مکان مقدس با خدای خود به راز و نیاز می‌پردازند.

همچنین امامزاده سید ابراهیم (ع) زنجان هر ساله در ماه محرم شاهد حضور دسته‌های عزاداری در این مکان مقدس است به طوری که حیاط بزرگ این امامزاده مملو از حضور مردم می‌شود.

بنای امامزاده سید ابراهیم(ع) زنجان

بنای امامزاده ابتدا به سبک چهار طاقی بوده که گنبد زیبایی آن را پوشش می‌داده است. در سال ۱۳۴۰ هجری شمسی این مجموعه تخریب و مجددا منطبق بر بنای قدیمی نوسازی شده است.

گنبد امامزاده سید ابراهیم (ع) از نوع تک پوششی بوده که با واسطه چهار گوشواره بر جرزها استوار گشته و حدفاصل گوشواره‌ها و گنبد هشت نورگیر تعبیه شده است.

تزئینات گنبد از داخل مقرنس و گره‌سازی بوده و سوره جمعه به خط زیبای ثلث و به قلم استاد «جواد میر محمد رضایی زنجانی» بر آن نوشته شده است. در نمای بیرونی نیز آیات قرآنی به خط ثلث زنجیری نوشته شده است.

ضریح حرم که در اصفهان ساخته شده در سال ۱۳۵۸ هجری قمری نصب شده و قدیمی‌ترین قسمت این بقعه سر درب ورودی سمت شمالی و مناره‌های واقع در طرفین آن است.

این سر درب در سال ۱۳۴۱ هجری شمسی توسط معمار «ابراهیم سلطانی» ساخته شده و بالای مناره‌ها آیه ۵۵ سوره احزاب به خط زیبای ثلث به قلم استاد «اخیرالذکر» رقم شده است.

امامزاده شاهزاده الکبیر

این بنای آرامگاهی در منتهی الیه شرق شهرستان ابهر قرار دارد، که نسبت شاهزاده زید الکبیر به نخستین پیشوای شیعیان جهان باز می گردد.

گنبد این بنا دو پوش و از نوع رک است که با گلویی مخروطی و بلند خود تداعی برجهای آرامگاهی است، سبک خاصی که در سده های سوم و چهارم هجری قمری وارد عرصه معماری ایران شد، از جمله ویژگیهای این گنبد سطوح خارجی آن است که دارای پوشش کاشی فیروزه ای مزین به طرحهای هندسی و کاربندی رنگی زیبا آن بر سطح گچی در نمای داخلی است.

به دلیل دخل و تصرف فراوان طی قرون شکل و پلان اصلی این بنای قدیمی نامعلوم است و تنها سند مکتوبی که می توان بر اساس آن زمان تقریبی ساخت یا تعمیرات سازه ها را مشخص کرد قطعه شعری است که بر روی بدنه در چوبی آن مزین به نگاره های گیاهی حکاکی شده که بر اساس حروف ابجد تاریخ ۸۵۰ هجری قمری بدست می آید و به این ترتیب این بنا را در ردیف مقابر نیمه اول قرن نهم هجری قمری قرار می دهد.

مسجد حسینیه اعظم زنجان

مسجد حسینیه اعظم زنجان به عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا و مرکز پایتخت شور و شعور حسینی در ایران شناخته شده است.

ثبت دسته عزاداری هشتم محرم برابر با شب تاسوعای حسینی به عنوان دهمین میراث معنوی ایران، دلیل منحصر به فرد بودن این برنامه و آستان مقدس و صد البته توجهات خاصه حضرت سید الشهداء (ع) به این مکان مذهبی است که شهرت و آوازه آن را به برکت معنویت خاص این مسجد و اعتقاد قلبی ارادتمندان حضرت امام حسین (ع) جهانی کرده است.

این دسته عظیم عزاداری که از آن به عنوان بزرگترین تجمع عزاداران حضرت سید الشهداء (ع) در ایران نام برده می شود، به نام و یاد برادر بزرگوار و علمدار آن حضرت یعنی حضرت ابوالفضل العباس (ع) در روزی که در تقویم سوگواری محرم زنجان به «یوم الابوالفضل و یوم العباس» معروف است، به حرکت در می آید و هزاران قربانی به یاد دستان بریده آن بزرگوار در مسیر دسته حسینیه ذبح یا به مسجد اهداء می شود.

مسجد زینبیه اعظم زنجان

در روزگار گذشته باغچه ای درون کهن دژ زنجان قرار داشت، صاحب باغچه هر روز از گوشه ای از باغچه که در آن گلهای محمدی روئیده بود صدای ناله و "یا زینب" می شنود، گاهی گویی چراغی زیر گلها روشن می شود بدین ترتیب صاحب باغچه تصمیم می گیرد آن قسمت را به تکیه ای تبدیل کرده و نام آن را زینبیه می نهد و از این رو محلی که باغچه در آن قرار داشت از آن زمان تاکنون به محله زینبیه معروف می شود.

بقعه ملاحسن کاشی

بنای بقعه ملاحسن کاشی آرامگاهی که در جنوب شرق محوطه تاریخی گنبد سلطانیه قرار دارد، در زمان شاه طهماسب صفوی برای مولانا حسن کاشی معروف به شیرازی از علمای حکمت الهی ساخته شده است. مقبره مولانا حسن کاشی مطابق با الگوی مقبره سازی عصر صفوی ساخته شده یعنی ساخت بنا با پلان هشت ضلعی که در نمای داخلی تبدیل به فضای چلیپایی می شود.

از جمله ویژگی­‌های بارز این بنا، کاربرد خط معقلی با بنایی است که به شیوه آجر و کاشی به رنگ فیروزه ای بر گلوی گنبد و نمای خارجی بدنه اجراء شده است. قرینه سازی در ساختار، و تزئینات مقرنسی از نوع معلق به رنگ سفید و  قهوه ای در سطوح داخلی گنبد است این بقعه از نمای بیرونی دارای پلان هشت ضلعی و دورنمای داخلی با ترکیب و تلفیق ایوان های جانبی به مربع تبدیل شده است. اضلاع هشت گانه به قرینه مقابل به هم هر یک ۵/۸ متر و ۷۰/۷ متر طول دارند.

ایوان های چهار گانه در طبقه هم کف با دهلیز زیبایی به یکدیگر مرتبط است. ایوان های کوچک که به دو طبقه تقسیم شده اند با یک پله ارتباطی با ایوان های بزرگ در طبقه هم کف مرتبط می شوند.

حاصل این ارتباط، گنبد زیبایی است که بر هسته چهار گوش مرکزی نشسته است. این گنبد با ساقه نسبتاً بلند از نوع گنبدهای دو پوششی است که یک پوشش تزئینی نیز بر آن افزوده شده و در مجموع با گنبد الله الله مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی قابل مقایسه است.

ساقه گنبد از نظر تزیینات به چهار بخش تقسیم شده، بخش نخست، نقش نخل معقل به طور معکوس تکرار شده، قسمت دوم اسماء جلاله و جملاتی نظیر اللهم صل علی محمد و آل محمد، به خط کوفی معقل اجراء شده است و قسمت سوم، تزئینات زیگزاگ و بالاخره تزئینات خطوط موازی از تلفیق آجر بر کاشی فیروزه ای پوشیده شده است.

این بقعه توسط دیواری که از لاشه سنگ اجراء شده محصور بود ولی امروزه با پیگردهایی که انجام پذیرفته حدود دیوار دقیقاً شناسایی و مورد مرمت و احیا قرار گرفته است.

در ورودی این مجموعه محدثاتی وجود دارد که شامل اطاق های نگهبانی و سرایداری در طرفین آن است و دیوار اطاق ها از نمای بیرونی به طاق نماهایی تبدیل گردیده و در وسط آن عبارت الله، محمد، علی به خط کوفی معقل نوشته شده که کلمات از ترکیب آجر و کاشی فیروزه ای رنگ پدید آمده، و در حاشیه طاق نماها عبارت لا اله الا الله تکرار شده است.